تیغ جراحی (به انگلیسی: Scalpel)، (به فرانسوی: Bistouri) نوعی تیغ یا چاقو است که بسیار برنده بوده و برای جراحی بدن، کالبدشکافی و بعضی مواقع در صنایع دستی کاربرد دارد. اسکالپلها ممکن است یک بار مصرف یا با کاربرد همیشگی باشند. تیغه برخی از آنها را میتوان تعویض کرد ولی برخی دیگر قابلیت تعویض ندارند ولی میتوان آنها را تیز کرد. تیغه و دسته بیستوری (اسکالپلها) به اشکال مختلف وجود دارند. اکثراً از جنس استیل کربن و برنجی میباشند. تیغهها و دستهها، سایزهای گوناگونی دارند لذا بسته به عمق ناحیه عمل، جراح چاقوی مناسب را درخواست میکند.
نحوه قرار دادن تیغه روی دسته بیستوری:
جا انداختن و در آوردن تیغ حتماً بایستی به کمک سوزنگیر صورت گیرد. انتهای تیغ، مایل بوده و گردن دسته اسکالپل نیز یک شیار یا لبه مایل دارد و بایستی جهت تیغ موقع جا انداختن طوری باشد که آن دو با هم موازی و منطبق شوند. قسمت بالا و کند تیغه، به وسیله پنس گرفته میشود و سپس داخل شیار بیستوری قرار میگیرد.برای در آوردن تیغ، انتهای آن را با سوزنگیر گرفته و در حالی که دهانه رو به پایین قرار دارد (تا به شخصی که احتمالاً روبروی شما ایستاده آسیبی نرسد)،آن را به جلو رانده تا تیغ خارج گردد.